Slaapproblemen

Iedereen heeft weleens een slechte nacht. Ongeveer 1 op de 3 Nederlanders kan hierover meepraten. Dat hoeft niet direct een probleem te zijn, meestal zijn deze problemen tijdelijk en gaan ze vanzelf weer over. Slaapt u structureel slecht en beïnvloedt dit uw leven negatief, dan heeft u een slaapprobleem.

Wanneer slaapt u goed?

We bekijken het ook eens andersom: wanneer slaapt u juist góéd? Een goede nachtrust betekent dat u snel inslaapt, over het algemeen doorslaapt en uitgerust wakker wordt. Tussendoor wakker liggen, is geen probleem, als u maar weer inslaapt. Hoeveel slaap voldoende is, verschilt per persoon. Voor de een is dat zes uur, de ander is pas uitgerust bij acht uur slaap.

De kenmerken van slaapproblemen

Hoe weet u of u een slaapprobleem heeft? Mensen die lijden aan een slaapstoornis hebben last van één of meer van de volgende symptomen. Het is verstandig om in deze gevallen aan de bel te trekken bij uw huisarts of experts zoals de slaapartsen van Ruysdael Slaapkliniek.

• Moeite om in slaap te vallen.
• Regelmatig wakker worden ‘s nachts en dan moeilijk doorslapen.
• Te vroeg wakker worden in de ochtend.
• Vermoeid opstaan.
• Algehele vermoeidheid of slaapaanvallen overdag.
• Prikkelbaar.
• Geheugen- en concentratieproblemen.

De oorzaken van slaapproblemen

Slaapproblemen kunnen fysiek of mentaal van aard zijn. Ook omstandigheden kunnen een rol spelen.

• Bij fysieke slaapproblemen kunt u denken aan: slaapapneu, snurken, rusteloze benen, ziekten zoals obesitas, diabetes of een schildklieraandoening, de overgang, zwangerschap, erfelijke stoornissen, een hersenaandoening zoals MS, parkinson of dementie.
• Bij mentale slaapproblemen kunt u denken aan: gepieker, stress, depressie, hyperactiviteit, angststoornissen.
• Bij omstandigheden kunt u denken aan: een te warme slaapkamer, een verkeerd matras, te veel licht in de slaapkamer, een slechte slaaphouding.

De gevolgen van slaapproblemen

Slaapt u slecht, dan bent u overdag moe. Dat beïnvloedt uw leven en uw welzijn.

• Op de korte termijn heeft u concentratieproblemen, raakt u snel(ler) geïrriteerd en bent u minder alert. Vaak bent u ook emotioneler door slaaptekort.
• Op de lange termijn heeft u kans op een mindere weerstand, depressie, dementie en hart- en vaatziekten.

Al met al kan slaaptekort leiden tot een flinke beperking van het dagelijkse functioneren.

Veelvoorkomende slaapproblemen

Er kunnen talloze redenen zijn waarom u slecht slaapt. Een aantal redenen zien we in Nederland vaak:

• Insomnie. Oftewel: slapeloosheid. Hét nummer 1-slaapprobleem in Nederland. U komt moeilijk in slaap, ligt lang wakker, wordt vaak of te vroeg wakker. Officieel spreken we van insomnie als de klachten drie of meer keer per week voorkomen en ze langer dan drie weken duren. De oorzaken zijn legio. Hier kunt u lezen hoe u de oorzaak van uw slechte slapen achterhaalt en wat u eraan kunt doen.
• Slaapapneu. Ook wel OSAS genoemd, obstructieve slaapapneu(syndroom). Uw ademhaling hapert of stopt tijdelijk in uw slaap. Dit komt doordat de luchtwegen worden geblokkeerd, bijvoorbeeld door verslapt spierweefsel in de keel of overgewicht. 
• Snurken. Vaak niet een probleem voor u zelf maar wel voor uw partner. Snurken kan volkomen onschuldig zijn, maar ook een aanwijzing zijn voor het hebben van slaapapneu. Er zijn tal van tips om snurken tegen te gaan. Wilt het probleem nu echt goed aanpakken? Ruysdael Slaapkliniek kan u hierbij helpen.
• Hypersomnie. U bent overdag overmatig slaperig. Niet te verwarren met: toe aan een dutje. U heeft een onbedwingbare behoefte om te slapen. Oorzaken zijn vaak gebruik van (slaap)medicatie, een depressie, slaapapneu en rusteloze benen.
• Parasomnie. Vreemde gedragingen in uw slaap, zoals slaapwandelen, tandenknarsen, bedplassen. Parasomnieën kunnen erfelijk zijn. Ze komen vaak voor bij kinderen. Onder volwassenen kunnen koorts, alcoholgebruik, slaapgebrek en psychologische problemen een oorzaak zijn.
• Rusteloze benen, het restless legs syndrome (RLS) . Wellicht de frustrerendste variant. U heeft een onbedwingbare behoefte om uw benen te bewegen. Het zorgt ervoor dat u moeilijk in slaap valt of blijft. RLS kan erfelijk zijn. Andere oorzaken zijn zwangerschap, hormonale veranderingen, alcohol, cafeïne, overgewicht en gebrek aan beweging overdag.

De diagnose

U wilt van uw slaapprobleem af. Daarvoor is eerst een diagnose nodig. U kunt zelf achterhalen wat de oorzaak is van uw slechte slapen door een slaapdagboek bij te houden. Ruysdael Slaapkliniek heeft een slaapdagboek ontwikkeld dat u kunt uitprinten en naast uw bed kunt leggen. Een week lang beantwoordt u elke dag een aantal vragen. Zoals hoe lang u geslapen heeft en of u alcohol en/of medicijnen gebruikt hebt. Mogelijk levert dit u inzichten op waarmee u aan de slag kunt.

Ook uw huisarts kan u helpen. Hij of zij kan zelf met oplossingen komen of u doorverwijzen naar een slaaparts bijvoorbeeld bij Ruysdael Slaapkliniek. Onze artsen bekijken uw slaapdagboek, stellen u vragen en oordelen of u een slaaponderzoek nodig heeft. Aan de hand van de diagnose start een gerichte behandeling.

Mogelijke behandelingen bij slaapproblemen

De behandeling van uw slaapprobleem is uiteraard afhankelijk van de ernst en oorzaak. Soms is het voldoende uw gedrag aan te passen. Denk hierbij aan de volgende tips:

• Pak stress, angstklachten en andere psychologische problemen zoals depressie aan, samen met uw huisarts.
• Sommige hart-, bloeddruk-, astma-, angst- of depressiemedicatie kunnen de slaap verstoren. Overleg met uw huisarts of dat bij u het geval kan zijn.
• Beweeg overdag voldoende. Wandel bijvoorbeeld minimaal een halfuur. Daarmee krijgt u ook voldoende dag- en zonlicht.
• Vermijd of beperk cafeïne, nicotine en alcohol vier tot zes uur voor het slapengaan.
• Beperk het gebruik van kalmerende middelen.
• Drink niet te veel voor het slapengaan.
• Ga op gezette tijden slapen en sta op gezette tijden op, ook in het weekend.
• Zorg voor een koele, donkere slaapkamer en een goed matras.
• Dutjes overdag duren liever niet langer dan zestig minuten.

Zijn praktische slaapadviezen niet voldoende, dan kan cognitieve gedragstherapie worden geadviseerd, een effectieve behandeling voor chronische slaapproblemen. Het is een gestructureerd programma dat u helpt gedachten en gedrag te identificeren die slaapproblemen veroorzaken. U leert deze gedachten en dit gedrag te vervangen door gewoonten die gezonde slaap bevorderen. Regelmatig wordt ook tijdelijk slaapmedicatie voorgeschreven door de behandelend neuroloog-somnoloog van Ruysdael Slaapkliniek.  

Ook hulpmiddelen zijn een optie. Heeft u gezondheidsklachten door slaapapneu, dan kan een anti-snurkbeugel of een overdrukmasker helpen. En bij tandenknarsen kan een bitje een (tijdelijke) oplossing zijn. De experts van Ruysdael Slaapkliniek kunnen u hierbij begeleiden en adviseren. Ook opereren is een mogelijkheid. Denk aan een operatie aan de neuskeelholte als dat uw slaapapneu veroorzaakt, of het injecteren van botox tegen tandenknarsen.