Rusteloze benen (restless legs)

Wat is restless legs syndroom?

Het rusteloze benen syndroom of restless legs syndrome (RLS) is een aandoening die een oncontroleerbare drang veroorzaakt om uw benen te bewegen, meestal vanwege een ongemakkelijk gevoel. U ‘moet’ bewegen. RLS kan op elke leeftijd beginnen en verergert over het algemeen naarmate u ouder wordt. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.

Meestal heeft u er ’s avonds of ’s nachts last van, wanneer u zit of ligt. Veel mensen met RLS vinden het moeilijk om in slaap te vallen of in slaap te blijven.

Dit zijn de kenmerken van het rusteloze benen syndroom

Als u last heeft van rusteloze benen dan heeft u waarschijnlijk:

• Een onbedwingbare drang om uw benen te bewegen.
• Een onaangenaam gevoel in uw benen of voeten dat begint als u rustig zit of ligt. Het gevoel begint meestal nadat u langere tijd heeft gelegen of gezeten. Minder vaak gebeurt dit met de armen.
• Nachtelijke spiertrekkingen. RLS kan in verband worden gebracht met een andere, meer algemene, aandoening, namelijk periodieke beenbewegingen in de slaap (PLMS). Dan trillen en schoppen uw benen terwijl u slaapt. Of u deze aandoening heeft, kan gemeten worden met een slaaponderzoek (PSG). RLS kan uw slaap verstoren en overdag slaperigheid veroorzaken en uw kwaliteit van leven negatief beïnvloeden.

Dit zijn oorzaken van RLS

Restless Legs Syndroom wordt meestal veroorzaakt door een disbalans in dopamine in de hersenen en kan verergerd worden door factoren zoals zwangerschap, medicatie en bepaalde ziektes. Ook factoren zoals ijzertekort, nierfalen, en het gebruik van cafeïne of alcohol kunnen de symptomen verergeren. Hieronder alle oorzaken van rusteloze benen:

• Vermoedelijk worden de rusteloze benen veroorzaakt door een dysbalans van de chemische stof dopamine in de hersenen. Deze stof heeft invloed op de spierbeweging.
• Soms is RLS erfelijk; vooral als de aandoening begint voor de 40 jaar.
•  RLS-klachten en symptomen kunnen tijdelijk erger worden door een zwangerschap of een hormonale verandering. De symptomen verdwijnen meestal na de bevalling.
• Ook sommige medicijnen kunnen RLS versterken, zoals antidepressiva. Ook cafeïne en andere psychoactieve stoffen in voedingsmiddelen kunnen de symptomen van RLS verhevigen.
• RLS wordt meestal niet veroorzaakt door een ernstig onderliggend medisch probleem. Het gaat echter soms gepaard met andere aandoeningen, zoals: ijzertekort, nierfalen, ruggenmergaandoeningen of perifere neuropathie.
• RLS-klachten worden bovendien mogelijk erger door: roken, alcohol, cafeïne, overgewicht en een gebrek aan beweging overdag.

Wat zijn de gevolgen van RLS?

De rusteloze benen en het schokken van armen en benen maken het lastig in slaap te vallen. En als men eenmaal slaapt, kan het de slaap verstoren. Ernstig slaaptekort brengt waarschijnlijk een hoger risico op hart- en vaatziekten met zich mee. Ook overdag kan RLS leiden tot problemen, omdat men niet kan stilzitten – bijvoorbeeld tijdens bezoek aan bioscoop of theater of in het vliegtuig. RLS kan op deze manier negatieve invloed hebben op het algehele welbevinden en zelfs tot depressieve klachten en sociaal isolement leiden.

Ernstige RLS kan een duidelijke verslechtering van de levenskwaliteit veroorzaken en kan leiden tot stemmingsstoornissen. De slapeloosheid kan leiden tot overmatige slaperigheid en concentratieproblemen overdag. Bij Ruysdael Slaapkliniek bespreken we tijdens de intake de mogelijke oorzaak en de gevolgen van uw klachten.

Dit kunt u zelf doen tegen rusteloze benen

• Stop met roken.
• Beperk de cafeïne-inname. Drink na twee uur ’s middags geen koffie meer.
• Beperk de alcoholinname. Houd het bij één glas per dag.
• Beweeg overdag voldoende. Een goede maatstaf is: zorg dat u 2,5 uur lichaamsbeweging krijgt verdeeld over de week. Dit kan bijvoorbeeld wandelen of sporten zijn.
• Intensief sporten voor het slapengaan is af te raden.
• Sporten eerder op de avond bevordert meestal juist de slaap.
• Doe een paar uur voordat u gaat slapen geen dutjes meer.
• Zorg voor voldoende ventilatie in de slaapkamer.
• Zorg bovendien dat het niet te warm is in de slaapkamer.
• Heeft u last van rusteloze benen, sta dan even op, loop een rondje in de woonkamer en probeer vervolgens opnieuw te slapen. Staat u liever niet op? In de lucht ‘fietsen’ is ook een optie.
• Afwisselend heet en koud douchen kan mogelijk helpen.
• Leg koude kompressen naast uw bed en leg deze op uw benen als u last heeft van rusteloze benen.
• Masseer uw benen.
• Laat uw ijzergehalte checken bij uw huisarts.

Hoe kunnen wij u helpen?

In de Ruysdael Slaapkliniek werken neurologen die gespecialiseerd zijn in RLS en PMLD. De diagnose wordt gesteld aan de hand van de typische klachten van de patiënt. Het is belangrijk vast te stellen of de RLS al dan niet het gevolg is van een andere aandoening of van medicijngebruik. Daarom moet er soms aanvullend onderzoek plaatsvinden, bijvoorbeeld een bloedonderzoek of een slaaponderzoek.

Kan RLS verholpen worden?

Als er een duidelijke oorzaak is, kan RLS goed behandeld worden. Bijvoorbeeld door het bijstellen van medicijngebruik en/of adviezen op het gebied van eten, bewegen en slapen.

Afhankelijk van hoeveel last u ’s avonds of ’s nachts van deze rusteloze benen heeft, zullen onze artsen de diverse behandelmogelijkheden met u bespreken. Dit kan een combinatie van verschillende behandelingen zijn zoals verandering in levensstijl of medicatie. Bekijk op de uitgebreide beschrijving van de behandeling mogelijkheden.