What are you looking for?
9 maart 2021

Narcolepsie: wat is deze zeldzame slaapziekte precies

Narcolepsie is een slaap-waakstoornis. Iemand met deze zeer zeldzame slaapziekte voelt zich enorm slaperig en heeft overdag bijna onbedwingbare slaapaanvallen. Ook als diegene voldoende nachtrust heeft gehad.

Ook ’s nachts kunt u te maken hebben met slaapproblemen. Mensen met narcolepsie slapen vaak niet aan één stuk door.

Wanneer komen deze slaapaanvallen?

Narcolepsie heeft een grote invloed op iemands leven. De onbedwingbare neiging om overdag in slaap te vallen voelen patiënten meestal aankomen. Soms kan een patiënt door actief bezig te zijn een slaapaanval onderdrukken, maar dat heeft als gevolg dat hij of zij zich de rest van de dag vermoeid voelt en prikkelbaar is. De slaapaanvallen treden meestal op in rust, bijvoorbeeld in de trein, auto, een vergadering. Vrijwel alle patiënten hebben last van deze klachten.

Wat is de oorzaak van narcolepsie?

Narcolepsie wordt veroorzaakt door een tekort aan een bepaalde stof (neurotransmitter hypocretine-1) in de hersenen en lijkt grotendeels genetisch bepaald; maar er zijn ook steeds meer aanwijzingen dat het immuunsysteem een belangrijke rol speelt.
De kans dat een kind van iemand met narcolepsie het ook krijgt lijkt groter dan normaal, maar is nog steeds vrij klein. In Nederland hebben circa 6.000 tot 8.000 mensen deze aandoening.

Kataplexie

Zo’n 60-70% van de patiënten heeft naast narcolepsie ook kataplexie. Dit zijn korte spierverslappingen die opspelen bij bepaalde emoties of inspanningen, zoals hard lachen, woede of sport. Meestal zijn het de nekspieren, gezicht en de benen die in eerste instantie verslappen. Een aanval van kataplexie duurt maar een paar seconden, hooguit tientallen seconden.

Bijkomende problemen van narcolepsie

Mensen met narcolepsie hebben soms ook last van gerelateerde slaapproblemen (zoals bijvoorbeeld slaapapneu), concentratie- en vermoeidheidsproblemen en angst- en stemmingsstoornissen. Die kunnen grote invloed hebben op uw (sociale) leven en psychisch welzijn. Een psycholoog kan u hierbij helpen.

Wat kunt u doen tegen narcolepsie?

Narcolepsie is niet te genezen. Wel kunnen medicijnen u helpen de klachten zoals ongewild in slaap vallen en kataplexie te onderdrukken. Er zijn verschillende soorten medicijnen die ofwel de alertheid stimuleren (bijvoorbeeld wekaminen) ofwel de slaapkwaliteit en stabiliteit in de nacht verbeteren (bijvoorbeeld GHB).

In de Ruysdael Slaapkliniek kan de diagnose gesteld worden op basis van de verschijnselen en een aanvullend slaaponderzoek. Vervolgens kan een behandeling gestart worden. In sommige gevallen is er meer gespecialiseerd onderzoek nodig en moet u worden doorverwezen naar een Centrum voor Slaap- en Waakstoornissen (CSW) met specifieke expertise in deze aandoening.

Regelmaat

Wat u zelf vast kunt doen, is rekening houden met uw leefstijl. Een regelmatig slaappatroon, waarbij u ’s avonds op tijd naar bed gaat en ’s ochtends op tijd opstaat, is aan te bevelen. Langer in bed blijven liggen zorgt er niet voor dat u zich meer uitgerust voelt.

Dutje overdag

De slaperigheid overdag kan deels onderdrukt worden door het doen van een dutje. De Nederlandse Vereniging van Narcolepsie meldt hierover: ‘onderzoek heeft aangetoond dat een relatief lange (30-60 minuten) slaapperiode tussen 11.00 en 13.00 vaak veel effectiever is dan het onbeperkt inlassen van korte dutjes.’

Bekijk meer informatie op narcolepsie.nl

Terug naar nieuwsoverzicht
Moeite met in slaap vallen?
Doe de online slaaptest en kom binnen 5 vragen erachter of u een slaapstoornis heeft.