Zo komt u van uw nachtmerries af
U schrikt wakker, spert uw ogen open, doet ze gauw weer dicht en probeert aan iets leuks te denken: u had een nachtmerrie. (Terugkerende) nachtmerries zijn niet alleen aan kinderen voorbehouden. Wat kunt u aan nachtmerries doen?
Wat is een nachtmerrie?
Voordat we ingaan op wat je er aan kan doen, eerst de vraag: wat ís een nachtmerrie precies? Nachtmerries zijn enge, intense dromen met een duidelijk verhaal die een sterke emotionele reactie oproepen. Vaak is dat angst, maar u kunt ook wanhoop of verdriet voelen. Meestal schrikt u wakker van een nachtmerrie en kunt u zich (een deel van) de droom goed herinneren.
Twee soorten nachtmerries
Er zijn verschillende soorten nachtmerries. De voornaamste twee:
Posttraumatische nachtmerries: enge dromen over een nare gebeurtenis die u heeft meegemaakt. Denk aan een ongeluk, verlies van een dierbare, overval et cetera. De gebeurtenis speelt zich steeds opnieuw af in uw dromen.
Thematische nachtmerries: hierbij gaat het om een bepaald thema dat geregeld terugkomt. U hoeft het niet zelf meegemaakt te hebben. Een bekend voorbeeld is het monster onder het bed van kinderen. Misschien droomt u vaak dat u achtervolgd wordt, ruzie heeft of een dierbare verliest.
Triggers
Iedereen heeft weleens een nachtmerrie. Een klein percentage van de bevolking (twee tot vijf procent) heeft een of meer nachtmerries per week en heeft hier ook echt last van. Zij slapen slecht en zijn er ook overdag veel mee bezig.
Psychische aandoeningen, verslavingen, stress en medicijngebruik zijn voorbeelden van triggers van nachtmerries. Andersom geldt ook dat mensen naar verdovende middelen kunnen grijpen in de hoop de nachtmerries te onderdrukken en dat mensen psychische klachten kunnen krijgen van de nachtmerries.
Het nut ervan
De impact van nachtmerries kan kortom groot zijn en ze zijn op geen enkele manier leuk. Hebben ze dan in elk geval nog nut? Een onderzoek uit 2019 door wetenschappers aan de Universiteit van Genève wijst uit dat nachtmerries ons zouden voorbereiden op enge gebeurtenissen door ze ’s nachts al een keer meegemaakt te hebben. Ook zijn er onderzoeken die zeggen dat nachtmerries te maken hebben met het reguleren van emoties. Het blijft echter speculeren wat nu écht de functie van nachtmerries is.
Behandeling tegen nachtmerries
Dan de belangrijkste vraag: kunt u van uw nachtmerries afkomen? Jazeker, dat kan. U heeft invloed op uw nachtmerries, meent cognitief gedragsdeskundige en universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam Jaap Lancee, die onderzoek doet naar nachtmerries. In eenonline college voor de Universiteit van Nederland vertelt hij over het ontstaan van dromen en nachtmerries en hoe die te sturen zijn. Dat laatste is in dit geval het interessantst.
Volgens Lancee is imagery rehearsel therapy (in het Nederlands: inbeelden en veranderen) een goede psychologische behandeling tegen nachtmerries. Overdag schrijft u tot in detail uw nachtmerrie op. U analyseert vervolgens wat hierin het naarste beeld is. Vaak is dit het moment vlak voordat u wakker wordt. U ziet bijvoorbeeld een zombie op u afkomen of u kijkt op een klok en beseft dat uw laatste uur geslagen heeft.
Vervolgens vraagt u zich af: hoe zou ik willen dat deze nachtmerrie eindigt? Alles kan en mag, aldus Lancee, zolang het voor u goed voelt. Denk aan: ik geef de zombie een hand en we worden vrienden, of: ik word gered door helikopters. Dit verhaal gaat u overdag inbeelden, meerdere malen in de week. De emotionele lading van de droom neemt zo af en u ervaart meer controle. Uiteindelijk zullen de nachtmerries niet meer terugkomen.
Dit klinkt makkelijk, maar in sommige (ernstige) gevallen of als u zich hier prettiger bij voelt, is het verstandig professionele begeleiding te zoeken. Bovendien kan deze methode effectief zijn, maar neemt die niet per se de oorzaak van de nachtmerries weg. Ook daarvoor is professionele hulp wenselijk.
Of probeert u dit eens
Vindt u de drempel om uw nachtmerrie te analyseren (nog) te hoog, dan kunt u eerst het volgende proberen:
– Ontspan voor het slapengaan. Loop een rondje of lees een (vrolijk) boek, zodat u niet angstig of verdrietig in slaap valt.
– Probeer stress te vermijden. Stop op tijd met werken.
– Wees terughoudend met alcohol en drugs.
– Zorg ervoor dat u zich comfortabel voelt in uw slaapkamer. Maak de ruimte gezellig en knus.
Tot slot: wordt u wakker door een nachtmerrie, probeer dan niet onmiddellijk weer in slaap te vallen, maar ontspan even. Neem een slok water, lees eventueel een paar bladzijdes uit een boek en geef uzelf de tijd om te kalmeren.
Heeft u een vermoeden van slaapapneu?
