Waarom de kans op slaapapneu toeneemt tijdens de menopauze

Slaapapneu is een van de meest voorkomende slaapproblemen in ons land. Bij slaapapneu hapert of stopt de ademhaling tijdelijk in de slaap. Dit komt doordat de luchtwegen worden geblokkeerd. Bijvoorbeeld doordat spierweefsel verslapt en naar achteren zakt (zoals de tong of het zachte verhemelte) of door overgewicht. Zo’n ademstop heet een apneu.

Menopauze of overgang?

Ongeveer 1 op de 100 personen heeft slaapapneu. Het komt vooral voor bij mensen tussen de 45 en 65 jaar. Meer mannen dan vrouwen lijden eraan, máár: tijdens de menopauze komt slaapapneu bij vrouwen twee keer vaker voor dan ervoor. Het verschil tussen mannen en vrouwen wordt dus kleiner.

Voordat we uitleggen hoe dit komt, kort het verschil tussen de overgang en de menopauze:

• De menopauze is de fase waarin de menstruatie gestopt is.
• De overgang zijn de jaren rondom de laatste menstruatie.

De overgang begint vaak tussen de veertig en zestig jaar. De gemiddelde leeftijd waarop de menopauze begint, is 51 jaar.

Hormonen

Tijdens de menopauze neemt bij vrouwen het risico op slaapapneu toe, blijkt uit onderzoek van onder anderen Teofilo Lee-Chiong, hoogleraar geneeskunde aan de universiteit van Colorado. Hoe dit komt, was lange tijd niet helemaal duidelijk. Inmiddels weten we dat hormonen een belangrijke rol spelen.

Ten eerste maken vrouwen in de menopauze minder progesteron aan. Dit hormoon zorgt voor een sterke ademhalingsprikkel en een hogere spierspanning, waardoor de keel goed openblijft tijdens de slaap. Valt dit weg, dan verslapt het weefsel in de keel en raken de luchtwegen geblokkeerd, waardoor slaapapneu kan ontstaan. Daarnaast neemt het oestrogeengehalte af. Ook dit hormoon heeft invloed op de ademhalingsspieren.

De Noorse endocrinoloog Kai Triebner van de universiteit van Bergen testte deze theorieën door 774 vrouwen tussen de 40 en 67 jaar te onderzoeken, schrijft wetenschapsplatform New Scientist. Hij stelde ze vragen over hun levensstijl, het functioneren van hun luchtwegen, slaapgewoonten en gezondheid. Ook werden er bloedmonsters afgenomen. Hieruit bleek inderdaad dat slaapapneu verband houdt met de oestrogeen- en progesterongehaltes: hoe minder van deze hormonen, hoe meer kans op slaapapneu.

Tot slot komen vrouwen in de overgang en tijdens de menopauze vaak wat aan, en ook overgewicht speelt een rol bij slaapapneu.

Andere symptomen van slaapapneu

Slaapapneu bij vrouwen wordt overigens niet altijd opgemerkt. Het is in de eerste plaats een kwaal die aan mannen wordt toegedicht, niet aan vrouwen. Vrouwen snurken daarnaast minder vaak, iets wat mannen met slaapapneu wel vaak doen, aldus Lee-Chiong. Mannen met slaapapneu hebben dan weer minder vaak dan vrouwen last van een ochtendhumeur en hoofdpijn in de ochtend.

Overige symptomen van slaapapneu, naast snurken en ochtendhoofdpijn, zijn:

• Rusteloze benen tijdens de slaap.
• Onrustige slaap waarin u woelt en wakker schrikt.
• Vermoeidheid en slaperigheid overdag.
• Problemen met concentratie en geheugen.
• Hoge bloeddruk.
• Depressie en angstgevoelens.
• Verminderd libido of impotentie.
• Droge mond en/of pijnlijke keel.
• Regelmatig moeten plassen tijdens de nacht.
• Nachtelijk zweten.

Ruysdael Slaapkliniek

Heeft u last van een van bovenstaande symptomen of heeft u het vermoeden dat u last heeft van slaapapneu? Ga in gesprek met uw huisarts. Als het nodig is kan uw huisarts u doorverwijzen voor een slaaponderzoek.