Waar bent u naar op zoek
17 juni 2024

Wat is de relatie tussen lichaamsbeweging en slaapkwaliteit?

Dat bewegen goed is voor de gezondheid zal geen verrassing zijn. Dat het ook goed is voor de slaapkwaliteit is misschien minder algemeen bekend. Hoe zit dit?

Vrouw ligt in bed te slapen

Het effect van bewegen

Bewegen is gezond, zo veel is wel duidelijk. Het verlaagt de kans op hart- en vaatziekten, vermindert stress en zorgt voor energie, om maar wat te noemen. Uit meerdere onderzoeken blijkt bovendien dat het een positief effect heeft op uw slaap.

We pakken er één onderzoek uit, dat van de Amerikaanse National Sleep Foundation uit 2013. Duizend volwassenen tussen de 23 en 60 jaar werden op basis van hun bewegingspatroon ingedeeld in vier groepen: zeer actief, redelijk actief, licht actief en niet actief. De eerste groep bleek het minst te kampen met slaapproblemen. Twee derde van hen had in de weken voor het onderzoek geen moeilijkheden met slapen, zoals slapeloosheid of niet in slaap kunnen vallen.

De problemen namen toe naarmate de deelnemers minder bewogen. De helft van degenen die niet actief waren, werd ’s nachts weleens wakker en een kwart had moeite met inslapen. Bovendien hadden ze vaker last van slaapapneu.

Minder gewoel en gedraai

En zo zijn er nog veel meer onderzoeken die bevestigen dat beweging uw slaap goed doet. Wat de exacte reden daarvan is, is lastig te zeggen, daarvoor is de relatie te complex. Wat wel zeker is, is dat beweging stress en angst vermindert, het serotonine-niveau verhoogt en de interne klok van het lichaam reguleert. Bovendien komt er endorfine vrij, wat zorgt voor ontspanning, en verbetert het de bloedsomloop. Dit alles leidt tot een diepere, meer herstellende slaap. U zult minder woelen en draaien en uitgeruster wakker worden.

Het werkt ook andersom: onvoldoende beweging kan zorgen voor een slechtere slaapkwaliteit. Logischerwijs omdat u de voordelen van bewegen misloopt, maar ook omdat het effect kan hebben op uw gewicht en conditie. En mensen met overgewicht of mensen die snel buiten adem zijn, slapen vaak slechter dan mensen die hier niet mee kampen. U kunt bovendien in een vicieuze cirkel terechtkomen: u slaapt slecht(er), waardoor u overdag vermoeider bent, waardoor u minder energie heeft voor een lichamelijke activiteit, waardoor u weer slechter slaapt et cetera.

Meer dan een blokje om

Voor wie nu denkt: ik heb vandaag alleen nog maar gezeten, even een blokje om zodat ik beter slaap: zo werkt het niet – was het maar zo. Uit een onderzoek uit 2011 van Oregon State University onder 2.600 mannen en vrouwen tussen de 18 en 85 jaar, blijkt dat mensen aanzienlijk beter (65 procent verbetering) slapen en overdag alerter zijn als ze wekelijks minstens honderdvijftig minuten bewegen. Andere onderzoeken bevestigen dit.

Tak van sport

Bent u geen (hard)loper of gruwelt u juist van yoga? Er is gelukkig niet maar één vorm van sport die werkt. U kunt wandelen, fietsen, zwemmen, hardlopen, yogaën, voetballen et cetera. Of het een zware trainingssessie is of iets minder, is van ondergeschikt belang: dát u beweegt en dit geregeld doet, is het belangrijkst. Dit laatste is het makkelijkst vol te houden als u iets doet wat u leuk vindt.

Een voordeel van yoga of tai chi kan overigens wel zijn dat niet alleen het lichaam wordt getraind, maar dat er ook aandacht is voor uw geestelijke gezondheid. Dit kan zorgen voor minder stress en angst, en dus betere slaap. Wie weet, het proberen waard.

Ochtend, middag of avond?

U vraagt zich tot slot misschien af op welk moment van de dag u het beste uw sportschoenen of zwemkleren aan kunt trekken. Dat hangt af van uw persoonlijke voorkeur. Bent u een ochtendmens, wacht dan vooral niet tot de avond, en andersom. Wel zijn er enkele algemene tips te geven:

  • Een pittige work-out (laat) in de avond kan een goede nachtrust in de weg staan. Er zit dan nog te veel adrenaline in uw lijf. Beter iets eerder op de dag dus.
  • ‘Mindful’ bewegen kan juist wel goed zijn vlak voor het slapen. Denk aan een combinatie van yoga en meditatie.
  • Ga eens na wanneer uw energieniveau het hoogst is en probeer op dit tijdstip te bewegen.
  • De lichamelijke activiteit moet niet ten koste gaan van uw slaap. Heeft u een drukke agenda en is de enige mogelijkheid eerder opstaan om te gaan sporten? Doe dit liever niet. Zet de wekker een uurtje later en pak het weer op in rustigere tijden.
Terug naar nieuwsoverzicht
Moeite met in slaap vallen?
Doe de online slaaptest en kom binnen 5 vragen erachter of u een slaapstoornis heeft.