Wat is het effect van koffie voor het slapengaan?
Een cappuccino bij het ontbijt, een koffie to-go op het station, een bakkie op het werk en vooruit, nog één om de middag door te komen. Nederlanders drinken flink wat koffie. Wereldwijd staan we volgens NOS zelfs op nummer 5 van grootste koffiedrinkers: 8,4 kilo per persoon per jaar, wat neerkomt op 2,4 koppen per persoon per dag.
Waarom we koffie drinken
De meeste mensen drinken koffie omdat ze het lekker vinden en om een opkikker te krijgen. Andere redenen die genoemd worden in een onderzoek van SurveyMonkey.com: voor een betere concentratie, om te ontspannen en vanwege de gezondheidsvoordelen. Zo zou koffie zorgen voor een lager risico op hartziekten.
Wat zit erin?
We pikken de opkikker er even uit. De cafeïne die in koffie zit, is een zogeheten ‘psychostimulantia’. Dit stofje maakt u alerter en geeft u een wakker(der) gevoel. Uw zenuwstelsel, hartslag en ademhaling worden gestimuleerd en uw lichaam maakt adrenaline aan. U krijgt, kortom, energie van cafeïne. Dat is soms fijn, bijvoorbeeld ’s ochtends tijdens die saaie vergadering, maar kan ook onhandig zijn. Voor het slapengaan, bijvoorbeeld. Daar komt bij dat cafeïne de aanmaak van melatonine juist áfremt. En dat hormoon hebben we nodig om slaperig te worden.
Een koffie voor het slapengaan
U begrijpt: het is slaaptechnisch gezien niet verstandig om voor het slapengaan koffie te drinken. Het houdt u niet alleen wakker, maar zorgt ook voor een minder diepe slaap en verstoring van de biologische klok, aldus een onderzoek in het Amerikaanse vakblad Science Translational Medicine. Vooral de hoeveelheid niet-remslaap (het herstellende type slaap) gaat achteruit.
Het laatste kopje van de dag
Het is verstandig om minimaal zes uur voor het slapengaan uw laatste kop koffie te drinken. Zo lang duurt het ongeveer voordat cafeïne voldoende het lichaam uit is, bewees onder meer Christopher Drake, onderzoeker aan het Henry Ford Sleep Disorders and Research Center. Hij gaf proefpersonen vier dagen lang driemaal daags een pil. Eén ervan bevatte cafeïne, de andere twee pillen waren placebo’s. De proefpersonen slikten ze vlak voor het slapengaan, drie uur van tevoren en zes uur van tevoren. Hun slaap werd gemonitord en ze hielden een slaapdagboek bij. Wat bleek: proefpersonen die een cafeïnepil hadden gekregen, sliepen gemiddeld een uur korter, zelfs als ze die zes uur van tevoren innamen, en hun slaapkwaliteit was slechter, óók als ze dat zelf niet opmerkten.
Cafeïne zit niet alleen in koffie
Cafeïne zit overigens niet alleen in koffie. Het komt in kleinere hoeveelheden (30 mg, tegenover 60 mg in een kop filterkoffie) ook in thee voor. In dat geval wordt het vaak theïne genoemd, maar het is exact dezelfde stof. Ook in energiedranken (80 mg), cola (20 mg) en chocolade (3,5 mg per blokje) zit cafeïne. Zelfs een kop cafeïnevrije koffie is volgens het Voedingscentrum niet helemaal cafeïnevrij: er zit nog ongeveer 3 mg cafeïne in.
Natuurlijke koffievervangers
Drinkt u toch graag een kop koffie ’s middags of ’s avonds? Bambu is een natuurlijke koffievervanger. Het is een drankje gemaakt van cichorei, Turkse vijgen, tarwe, gemoute gerst en eikels. Het bevat geen cafeïne, maar heeft dankzij de cichorei wel de bittere smaak van koffie. Ook speltkoffie op basis van speltgranen kan een goed alternatief zijn. Tot slot helpt een kort dutje of een korte wandeling tegen een middagdip, als dat de reden is van uw behoefte aan een kop koffie.
Heeft u slaapproblemen?
